Kolędy – co to jest?
Kolęda to radosna pieśń, którą śpiewamy w okresie Świąt Bożego Narodzenia. Pierwotnie kolędy były śpiewane głównie w okresie noworocznym. Przyglądając się bliżej zagadnieniu, jak powstały kolędy, dzięki literaturze możemy dowiedzieć się, że swoją genezę mają one w rzymskim obchodach styczniowych (ok. I wiek p.n.e.).
Wtedy właśnie, jak wspomniano wyżej, były one śpiewane podczas Nowego Roku na powitanie Gospodarzy i pełniły rolę składania życzeń. Natomiast początki kolęd o charakterze Bożonarodzeniowym miały miejsce wraz z rozwojem i umacnianiem się chrześcijaństwa. Pierwsi twórcy kolęd inspirowali się Biblią i korzystali z Ewangelii św. Mateusza oraz św. Łukasza.
Kolędy – skąd się wzięły?
Przyjęło się, że kolędy wywodzą się bezpośrednio z hymnów, które chciały upamiętnić przyjście na świat Chrystusa. Najstarsza polska zachowana pieśń wywodzi się z 1424 roku. Największą popularność rozwoju kolęd przyjmuje się na XVII i XVIII wiek, kiedy to powstała jedna z najpopularniejszych kolęd śpiewanych do dzisiaj „W żłobie leży”. Aktualnie przyjmuje się, że w polskiej tradycji zachowało się około 500 kolęd i pastorałek, a pierwszy śpiewnik został wydany w 1843 roku.
W polskiej tradycji, jako w jednej z nielicznych w Europie, zachował się także obrzęd „kolędowania po domach”, gdzie ludzie przebierają się za postacie ze stajenki i chodzą, pukając do drzwi i śpiewając kolędy. Obecnie, zwyczaj ten jest praktykowany głównie na wsiach, a zastąpiło go organizowanie koncertów Bożonarodzeniowych, gdzie najpopularniejsi artyści wykonują kolędy we własnej aranżacji, najczęściej w Kościołach.
Co symbolizują kolędy?
Zastanawiając się czemu śpiewamy kolędy, możemy dowiedzieć się, że służyły one do okazywania radości z powodu narodzin Jezusa. Dzięki wspólnym gromadzeniu się na Wigilii przy stołach, a potem w Kościołach, chrześcijanie obwieszczają całemu światu radosną nowinę. Kolęda ma więc znaczenie mocno jednoczące i jest jednym z ważniejszych elementów wieczoru wigilijnego.